W naszym życiu obecnych jest wiele języków, części z nich uczymy się w szkole, części zaś hobbystycznie. Wiele elementów je różni, stąd też wynikają przeróżne trudności w ich rozumieniu. Jest jednak jedna rzecz która niewątpliwie je łączy. Chodzi mianowicie o to że każdy z tych języków służy do komunikacji w danym państwie. Jest jednak pewien wyjątek od tej reguły – esperanto.

Już sama nazwa tego języka daje nam wiele do zrozumienia – esperanto bowiem znaczy „mający nadzieję”. Tak właśnie idea przyświecała Ludwikowi Zamenhofowi, gdy w 1887 r. wydawał pierwszy podręcznik do nauki tego języka. Zawierał on obszerną przedmowę, wyjaśniającą intencje przeświecające autorowi, kilka fragmentów Biblii przełożonych na ten język, podstawowe 16 reguł gramatyki, oraz około 900 rdzeni słowotwórczych, mogących posłużyć do utworzenia nawet kilku tysięcy nowych wyrazów.

Jeszcze za życia Zamenhofa esperanto zaczął zyskiwać popularność. W roku 1905 odbył się w Paryżu pierwszy światowy kongres esperantystów. Od tego wydarzenia ów język zaczął się także pojawiać w języku mówionym, wcześniej bowiem ukazywał się tylko w formie pisanej. Do wybuchu I wojny światowej udało się zorganizować 9 „światowych kongresów esperanto”. Warto tutaj wspomnieć o ósmym zjeździe, miał on miejsce w Krakowie w roku 1912, wówczas to Ludwik Zamenhof zrzekł się swojej oficjalnej roli w języku, miało to podkreślić jego zamiar stworzenia łącznika kulturalnego między ludźmi z całego świata.

Główny okres swojej popularności esperanto przeżywał po zakończeniu II wojny światowej, wtedy to przyjęty został przez ONZ jako język światowy. Także UNESCO (w 1954 i 1985 r.) wyraziło przychylne mu rezolucje. W tym czasie też liczba osób władająca tym językiem systematycznie wzrastała.

Współcześnie językiem esperanckim włada około 1,5 miliona ludzi. Jest on przy tym najbardziej rozpowszechnionym językiem sztucznym, tj. takim który został wykreowany na potrzeby jakiejś społeczności. Następuje także stopniowy wzrost jego popularności, a to głównie za sprawą Internetu, pozwalającego komunikować się esperantystom z całego świata. W Polsce zaś, pomijające rozliczne inicjatywy prywatne, główną ostoją esperanto jest Uniwersytet Adam Mickiewicza w Poznaniu, odbywają się tam studia, na których można się podjąć nauki tego języka.

               Kilka słów o wynalazcy. Ludwik Zamenhof –  urodził się w 1859 w Białymstoku (będącym wówczas na terenie zaboru rosyjskiego.) Z pochodzenia był żydem, jednak w dzieciństwie biegle opanował również języki polski i rosyjski. Już w wieku 10 lat napisał swoją pierwszą książkę „Wieża Babel, czyli tragedia białostocka w pięciu aktach”  w tym także wieku zaczął on dostrzegać, że największym problemem w relacjach międzyludzkich jest bariera językowa. Wysnuł też wtedy postulat odnowienia łaciny jako języka ogólnoświatowego, tej pomysł spalił jednak na panewce, głównie z powodu tego iż język ten okazał się być za trudnym. Musiał on, ze względu na studia, przerwać chwilowo swoje lingwistyczne rozważania. Po ukończeniu medycyny, pracował jako okulista w Wiedniu, cały czas wracały do niego jednak myśli dotyczące stworzenia „języka uniwersalnego”. Po wielu latach wyrzeczeń w 1887 ukazała się jego kolejna praca pt. „Język międzynarodowy. Przedmowa i podręcznik”. Już po niedługim czasie do autora zaczęły napływać gratulacje i prośby o kontynuacje pracy. Przyczynił się do powstania światowej społeczności języka esperanto. Ośmiokrotnie nominowany do pokojowej nagrody nobla. Zmarł w roku 1917.

Autor: Mikołaj Walkowicz